Χόρχε Λούις Μπόρχες: Ποιητική τέχνη

Ποιητική τέχνη

Ένα ποτάμι ν’ ατενίζεις από χρόνο και νερό
και να θυμάσαι πως ο χρόνος είν’ άλλο ποτάμι,
να ξέρεις πως χανόμαστ’ όπως το ποτάμι
κι ότ’ οι μορφές περνούνε καθώς το νερό.

Να νοιώθεις πως η αγρύπνια είν’ άλλος ύπνος
που νείρεται πως δε νείρεται, κι ο θάνατος
που η σάρκα μας φοβάται – νάν’ ο θάνατος
της κάθε νύχτας π’ ονομάζετ’ ύπνος.

Να βλέπεις στην ημέραν ή στο χρόνον ένα σύμβολο
των ημερών του ανθρώπου και των χρόνων,
να μεταλλάζεις τη συντέλεια των χρόνων
σε μουσική, σε μύθο και σε σύμβολο.

Να βλέπεις μες στο θάνατο τον ύπνο και στη δύση
ένα χρυσό θλιμένο, τέτοια είναι κ’ η ποίηση
που είναι φτωχή κι αθάνατη. Ναι, κ’ η ποίηση
καθώς η αυγή επιστρέφει, κι ως η δύση.

Κάποτε προς τις βραδυνές ώρες κάποια μορφή
από το βάθος μας κοιτάζει ενός καθρέφτη,
Ωσάν αυτόν η τέχνη πρέπει νάναι τον καθρέφτη
που μας αποκαλύπτει την ίδια μας μορφή.

Λένε πως ο Οδυσσέας, κορεσμένος απ’ τα θαύματα,
από έρωτα έκλαψε ξεκρίνοντας την Ιθάκη
πράσινη, ταπεινή. Κι’ η τέχνη ’ναι κι αυτή μια Ιθάκη
από πράσινη αιωνιότητα κι όχι θαύματα.

Είν’ ακριβώς καθώς τ’ ατέρμονο ποτάμι
που μένει και περνά, κάτοπτρον απ’ τον ίδιο
άστατο εκείνο Ηράκλειτο, που και ίδιο
κι άλλον τον ξέρουμε, καθώς τ’ ατέρμονο ποτάμι.

Μετάφραση : Άγγελος Παρθένης


Ηράκλειτος Το δεύτερο μισοσκόταδο. Η νύχτα που βαθαίνει μες στον ύπνο Η κάθαρση κι η λησμονιά. Το πρώτο μισοσκόταδο. Το πρωινό που ήταν αυγή. Η μέρα που ήταν πρωί. Η πλούσια μέρα που θα καταλήξει σε μια χαμένη βραδιά. Το δεύτερο μισοσκόταδο. Η νύχτα – τούτο το άλλο ένδυμα του χρόνου. Η κάθαρση κι η λησμονιά. Το πρώτο μισοσκόταδο… Το φευγαλέο ξημέρωμα και, καθώς ξημερώνει, η αγωνία του Έλληνα. Τι υφάδι είναι τούτο του είναι του θα ‘ναι και του ήταν; Και ποιο είναι τούτο το ποτάμι που μέσα του κυλάει ο Γάγγης; Τι είναι τούτο το ποτάμι που την πηγή του δεν αντέχεις καν να φανταστείς; Τι είναι τούτο το ποτάμι που παρασέρνει ξίφη και μυθολογίες; Είναι ανώφελο να κοιμηθώ. Κυλάει μες στον ύπνο, στην έρημο, στα υπόγεια. Με παρασέρνει το ποτάμι και το ποτάμι τούτο είμαι εγώ. Είμαι από μια ύλη από αινιγματικό χρόνο που συνεχώς μεταβάλλεται. Ίσως η πηγή να βρίσκεται μέσα μου Ίσως απ’ τη σκιά μου να αναβλύζουν οι μέρες: ανελέητες και φανταστικές. [Πηγή: www.doctv.gr]

Ηράκλειτος Το δεύτερο μισοσκόταδο. Η νύχτα που βαθαίνει μες στον ύπνο Η κάθαρση κι η λησμονιά. Το πρώτο μισοσκόταδο. Το πρωινό που ήταν αυγή. Η μέρα που ήταν πρωί. Η πλούσια μέρα που θα καταλήξει σε μια χαμένη βραδιά. Το δεύτερο μισοσκόταδο. Η νύχτα – τούτο το άλλο ένδυμα του χρόνου. Η κάθαρση κι η λησμονιά. Το πρώτο μισοσκόταδο… Το φευγαλέο ξημέρωμα και, καθώς ξημερώνει, η αγωνία του Έλληνα. Τι υφάδι είναι τούτο του είναι του θα ‘ναι και του ήταν; Και ποιο είναι τούτο το ποτάμι που μέσα του κυλάει ο Γάγγης; Τι είναι τούτο το ποτάμι που την πηγή του δεν αντέχεις καν να φανταστείς; Τι είναι τούτο το ποτάμι που παρασέρνει ξίφη και μυθολογίες; Είναι ανώφελο να κοιμηθώ. Κυλάει μες στον ύπνο, στην έρημο, στα υπόγεια. Με παρασέρνει το ποτάμι και το ποτάμι τούτο είμαι εγώ. Είμαι από μια ύλη από αινιγματικό χρόνο που συνεχώς μεταβάλλεται. Ίσως η πηγή να βρίσκεται μέσα μου Ίσως απ’ τη σκιά μου να αναβλύζουν οι μέρες: ανελέητες και φανταστικές. [Πηγή: www.doctv.gr]